×

Ga snel naar

×

Ambassadeurs

Wat doen onze ambassadeurs en waarom zijn ze zo waardevol voor het Netwerk?

Home Ambassadeurs

Naast de onderzoeks- en demonstratiebedrijven kent Netwerk Praktijkbedrijven nog eens 65 melkveebedrijven die een actieve rol vervullen. Zij vervullen de rol van ‘ambassadeur’. Niet zozeer als vertegenwoordiger van het Netwerk naar buiten toe, maar vooral als toetsgroep voor de inhoudelijke Netwerk-aanpak. 

Zij doen dit met ondersteuning van 16 speciale ambassadeursbegeleiders. Het grote verschil is dat de ambassadeurs geen harde reductiedoelstelling van 30% hebben. Zij gaan zelf aan de slag, aan de hand van de kennis en tools die binnen het Netwerk ontwikkeld worden. Hun resultaten, ervaringen en feedback worden gebruikt om werkbare praktische handvatten beschikbaar te laten komen voor de rest van melkveehoudend Nederland. 

Rol ambassadeurs
Net als de onderzoeks- en demonstratiebedrijven hebben de ambassadeurs zichzelf aangemeld bij de start van het project. Waar er eerst geen ruimte was voor hun deelname vanwege het grote aantal, is in overleg met het Ministerie in 2021 ruimte gecreëerd om toch gebruik te maken van het getoonde enthousiasme. Enthousiasme staat immers voor betrokkenheid en daarmee het behalen van resultaten.

De onderzoeks- en demonstratiebedrijven stonden en staan aan de lat voor het boven water halen van nieuwe kennis en de inzichten hoe emissiereducties te bereiken. Ambassadeurs staan op iets meer afstand. Zij hebben eigen begeleiders en gaan als eersten aan de slag met de uitkomsten en materialen die worden ontwikkeld. 

De ambassadeurs vormen dus een belangrijke inhoudelijke schakel. Hun ervaringen tellen hard mee om nog meer handvatten te kunnen bieden aan de rest van de Nederlandse melkveehouderij. 

 

Tweerichtingsverkeer
Waar de onderzoeks- en demonstratiebedrijven vanaf 2021 startten en actief met hun begeleiders aan de slag gingen, kregen de ambassadeurs in 2022 voor het eerst handvatten beschikbaar. Deze vertraging was bewust omdat er nog veel nieuwe kennis boven water gehaald moest worden. Het was immers voor het eerst dat zowel ammoniak als methaan gelijktijdig op het bedrijf gereduceerd moest worden. Het nu bekende routeplan was toen nog slechts een plan in ontwikkeling. In de eerste jaren van het project verliep (nieuwe) kennis en ontwikkelde leermiddelen vooral via eenrichtingsverkeer: van de onderzoeks- en demonstratiebedrijven naar de ambassadeurs en hun begeleiders. 

In de loop van de jaren is de rol van de ambassadeurs en hun begeleiders veranderd. Het toetsen is gebleven maar daarbij er is een mooi neveneffect ontstaan. Veel kennis en inzichten worden vertaald in leermodules en materialen voor gebruik bij bedrijfsbezoeken of bijeenkomsten. De genoemde materialen en workshops worden via bezoekverslagen en andere terugkoppelingen door de ambassadeurs en hun begeleiders gefinetuned.

Voor de onderzoeks- en demonstratiebedrijven is het vaak verrassend dat hun ‘rauwe’ kennis en inzichten concreet is doorvertaald in praktische handvatten en materialen. Zij doen er voor een tweede keer hun voordeel mee. Er is actief tweerichtingsverkeer ontstaan. 

Het 7-stappenplan van de Kuil van de Toekomst is zo’n voorbeeld. De Stal-APK Quick Scan zit momenteel in hetzelfde traject. Met recht kan gesteld worden dat meer dan 100 melkveehouders hun schouders zetten onder een aanpak die toepasbaar is voor en door de rest van Nederland.

Verscheidenheid ambassadeurs
De ambassadeursbedrijven zitten net als de overige bedrijven van Netwerk Praktijkbedrijven verspreid over heel Nederland en kennen eveneens een grote verscheidenheid. De groep vormt een goede afspiegeling van alle melkveehouders in Nederland. Van groot tot klein, van intensief tot extensief, van gangbaar tot biologisch en bij de start van het project wisselde het kennisniveau van de ambassadeurs van veel tot weinig kennis over ammoniak en methaan. Bijgaande afbeelding geeft de situatie van 2021 weer.

Elk jaar worden er verschillende bijeenkomsten, inhoudelijke verdiepingssessies (al dan niet digitaal) en een Netwerkdag georganiseerd. Naast inhoudelijke verdieping is het ook de gelegenheid elkaar te ontmoeten, van elkaar te leren en waar mogelijk een kijkje op een van de bedrijven zelf te nemen. Hoe doen anderen het?

Ambassadeursbegeleiders
De ambassadeursbegeleiders zijn speciaal geworven voor het begeleiden van de ambassadeurs. Bij de werving is de nadruk op het begeleiden gelegd, en minder op inhoudelijke expertise als adviseur. Het resultaat is een groep van 16 begeleiders met een gevarieerde achtergrond. Deze samenstelling betreft voeradviseurs, een dierenarts, docent en overige bedrijfs- en onafhankelijke adviseurs.

De groep ondersteunt de ambassadeurs met het reduceren van emissies en geeft tegelijkertijd feedback op aangereikte kennis en materialen. Daarnaast hebben zij de gelegenheid om de beschikbare resultaten en producten verder te brengen binnen hun eigen organisaties en netwerken.

Op regelmatige basis worden zij bijgepraat over de voortgang van het Netwerk en het gebruik van de nieuw beschikbaar gekomen kennis en middelen. In de loop van de jaren blijkt hun leergierigheid en feedback een aanvullende prikkel te zijn voor de doorontwikkeling van de ontwikkelde praktijkkennis.

Via de ambassadeurs en hun begeleiders krijgt het Netwerk scherper welke handvatten nodig zijn zodat de brede groep melkveehouders in Nederland ook aan de slag kan met emissies verlagen. Vragen die de ambassadeurs en hun begeleiders mee beantwoorden liggen op het vlak van welke kennis en begeleiding is nodig bij het goed uitvoeren van een maatregel? Of, hoe is dit voor de verschillende type ondernemers het beste vorm te geven? 

In de video’s hieronder vertellen een aantal ambassadeursbegeleiders over waarom zij juist bij Netwerk Praktijkbedrijven aan de slag zijn gegaan en wat zij spannend vinden bij het verlagen van ammoniak- én methaanemissies. 

video
video

*Gerrit Hegen en Bert de Jonge hebben hun werkzaamheden als ambassadeurbegeleiders onder andere vanwege pensionering inmiddels overgedragen.

Resultaten van de ambassadeurs

van Netwerk Praktijkbedrijven

De ambassadeurs worden alleen gevolgd met behulp van de KringloopWijzer. Zij zijn het meest data-extensief binnen het Netwerk. Juist met het oog op de mogelijke opschaling naar de rest van Nederland. De resultaten van de ambassadeurs worden op eenzelfde manier als van de onderzoeks- en demonstratiebedrijven bijgehouden, aan de hand van de KringloopWijzer. 

De tabellen hiernaast laten de resultaten van de ambassadeurs zien op basis van KringloopWijzer 2023. Bij de ambassadeurs is over de jaren heen een groei in GVE’s van 7,7% en een groei in melkproductie van 9,8% te zien. Bij de onderzoeks- en demonstratiebedrijven was dat respectievelijk 6,2% (GVE's) en 8,5% (melkproductie) Niet van alle ambassadeurs waren de KringloopWijzer-cijfers beschikbaar.

Emissies uitdrukken in verschillende eenheden
Netwerk Praktijkbedrijven kijkt bij het verlagen van ammoniak- en methaanemissies naar de absolute hoeveelheid bedrijfsemissie in kilogrammen. De sectoropgave is namelijk een absolute opgave waar in tonnen gereduceerd moeten worden.

Om de cijfers beter te kunnen vergelijken, kunnen deze in diverse eenheden worden uitgedrukt. Zo kan emissie worden uitgedrukt per 1.000 kg meetmelk. Echter, dit is niet optimaal: bij bedrijven met een lagere melkproductie ontstaat hierdoor een vertekend beeld. Omdat de emissie direct samenhangt met de veestapel, is de weergave per GVE daarom objectiever. Duurzaamheidsprogramma’s van zuivelverwerkers drukken emissies meestal per hectare uit.

In hoeverre verschilt het begeleiden van ambassadeurs van het begeleiden van onderzoeks- en demonstratiebedrijven?

Ambassadeurs krijgen minder intensieve begeleiding en vormen de schakel tussen de onderzoeks- en demonstratiebedrijven en de overige melkveehouders in Nederland. Via de ambassadeurs krijgen we scherp hoe 80% van de melkveehouders aan de slag kunnen gaan met het fors reduceren van ammoniak en methaan. Welke kennis en welke begeleiding is daarvoor nodig? En hoe is dit voor de verschillende type ondernemers het beste vorm te geven.

De ambassadeurs hebben geen harde reductie-opgave in te vullen. Met behulp van de KringloopWijzer en eerdere uitkomsten van het Netwerk Praktijkbedrijven gaan zij aan de slag om op hun manier de reducties vorm te geven. Hierbij staat voor zowel de ambassadeurs als de begeleider het volledige projectteam beschikbaar.

Wat zijn de reductiedoelstellingen voor de onderzoeks-, en demonstratiebedrijven en ambassadeurs?

Aan de onderzoeks- en demonstratiebedrijven is een reductiedoelstelling van 30% in 2025 gesteld, ten opzichte van 2020.
De ambassadeurs hebben geen reductiedoelstelling vanuit het Netwerk Praktijkbedrijven.