De onderzoeks- en demonstratiebedrijven hebben elk hun eigen Netwerk-bedrijfsbegeleider. Als sparringpartner bij hun bedrijfsvoering én bij het opstellen van hun persoonlijke reductieplan om integraal emissiereducties te behalen. Daarvoor hebben zij regelmatig contact met elkaar, o.a. door fysieke bedrijfsbezoeken waarbij de dagelijkse gang van zaken aan bod komt. Kijk mee met bedrijfsbegeleider Delian Kool bij zijn bezoek aan demonstratiebedrijf Corné van Rees in Brandwijk, Zuid-Holland. Vanwege de ligging in het veenweidegebied, staat het grasrantsoen centraal binnen de bedrijfsvoering. Afgelopen jaar lukte het Corné om het ruw eiwitgehalte in het rantsoen succesvol te verlagen. Dit zorgde, samen met het droger inkuilen en het (blijven) focussen op de levensduur van het vee, voor een flinke daling van de ammoniakemissie.

Het bedrijf van de familie van Rees is gelegen in het Zuid-Hollandse Brandwijk, midden in het Groene Hart. Corné melkt hier, met behulp van zijn ouders Ad en Marian, zo’n 170 koeien met bijbehorend jongvee. De boerderij ligt op rivierduin ‘De Donk’ en bevindt zich in het veenweidegebied. Dit maakt dan ook dat gras hier het belangrijkste voer voor de koeien is.

Corné: “Als veenweidebedrijf verwachtte ik dat het enorm lastig zou worden om het RE-gehalte van het totaalrantsoen te verlagen. En in de buurt van de streefwaarde van 150 g te komen. Dit aangezien wij veel kuilgras en vers gras voeren. In veengrond zoals bij ons, komt met name in de tweede helft van het jaar, de stikstofmineralisatie flink op gang. Zonder bemesting stijgen de eiwitgehalten in het gras al fors, tot wel 20%. Tegen mijn verwachting in behaalden we in 2022 hartstikke positieve resultaten. En hebben we behoorlijk wat meters kunnen maken als het gaat om het verlagen van het ruw eiwitgehalte.”

Zoals in tabel 1 te zien is daalde het RE-gehalte (totaal) van 172 g in 2021 tot 157 g in 2022. De doelstelling van 160 g is dan ook ruimschoots behaald. Ook de kengetallen VEM en RE/kVEM namen in omvang af, tot 961 en 163 in 2022. Tegelijkertijd steeg de melkproductie met 350 kg (t.o.v. 2021).

Hoge levensduur van het vee
Delian: “Zoals het eerste kwadrantenschema binnen de Netwerk-aanpak aangeeft, gaat het niet alleen om (het verlagen van) het eiwitgehalte in het rantsoen. Het gaat ook om (het verhogen van) de levensduur van de melkkoeien. Dit wordt uitgedrukt in het kengetal stuks jongvee per 10 melkkoeien. Dit kengetal ligt de laatste drie jaren bij Corné gemiddeld rond de 4 stuks per 10 melkkoeien. De hoge levensduur van de melkkoeien is een sterk punt van het bedrijf van de familie van Rees.” Zie tabel 1 hierboven.

Het vervangingspercentage lag de laatste drie jaren gemiddeld op 13%. Op de vraag hoe dit gerealiseerd wordt vertelt Ad (vader van Corné): “Wij vinden het moeilijk om afscheid te nemen van onze koeien.” Corné vult aan: “Het strohok is daarin heel belangrijk. Als een koe zich niet lekker voelt of bijvoorbeeld kreupel is, dan gaat ze direct naar het strohok. Hier spaar je de koe mee. Daarnaast vragen we, met 30 kg krachtvoer en bijproducten per 100 kg melk en 8.325 kg melk per koe (met 3,68% eiwit 4,47% vet) niet het uiterste van onze veestapel.”

De rol van droog inkuilen
Een ander sterk punt van het bedrijf van de familie van Rees is het droger inkuilen. Corné: “Het zorgt voor meer DVE en minder OEB. Doordat we meer DVE inkuilen, hoeven we minder eiwit in het totale rantsoen aan te vullen. Bijvoorbeeld in de vorm van krachtvoer of andere eiwitrijke producten.”

In 2021 maakten twee kuilplaten plaats voor 1 grote sleufsilo. Hierin wordt bijna al het voer voor de koeien laagsgewijs ingekuild. Corné: “Het principe van een ‘lasagne kuil’ past ons heel goed. Het zorgt ervoor dat ons rantsoen de gehele winterperiode stabiel is.”

Met lasagne wordt ook echt ‘lasagne’ bedoeld: meerdere sneden gras, snijmais, herfstkuil en een afdeklaag van citruspulp. Het wordt allemaal laagsgewijs ingekuild. Delian: “Op deze manier wordt de kuil goed verdicht en kan er geen zuurstof bij komen. Hiermee voorkom je broei.” Een ander groot voordeel van lasagnekuilen is dat al het vocht van de mais, herfstkuil en citruspulp wordt opgevangen in de drogere graslagen eronder. Dit zorgt ervoor dat er geen perssappen uit de kuil ontstaan. In combinatie met de nieuwe sleufsilo past het ook goed bij het voorkomen van erfafspoeling en verontreiniging van het grondwater.

Mest verdunnen met water
Al voor deelname aan Netwerk Praktijkbedrijven verdunde Corné (extra) mest bij het uitrijden: 1 deel water op 1 deel mest. Dit zorgt voor zowel een ammoniakreductie als een aanzienlijk betere benutting van de nutriënten. Delian: “Corné beschikt over een eigen sleepslangcombinatie. Dit is ontzettend waardevol aangezien je zo het optimale moment kunt uitkiezen om te bemesten. In combinatie met een luchtdrukwisselsysteem op de trekker wordt daarmee bodemverdichting zo veel als mogelijk voorkomen.” Het uitrijden van de mest wordt jaarlijks aangevuld met een lage kunstmestgift van 48 kg zuivere N op het productiegrasland.