17 oktober 2024

Bedrijfsportret: Hans van Kats hoopt op borging van resultaten, ondanks schommelingen: “We werken met levende dieren”

Home Nieuws Bedrijfsportret: Hans van Kats hoopt op borging van resultaten, ondanks schommelingen: “We werken met levende dieren”

De 39 onderzoeks- en demonstratiebedrijven van Netwerk Praktijkbedrijven zijn sinds 2021 aan de slag om hun ammoniak- en methaanemissies op het bedrijf met 30% te verlagen. Dat doen zij met managementmaatregelen op rantsoen, dier, stal, mestopslag, beweiding en mest uitrijden. Wat is hun motivatie om deze uitdaging aan te gaan? Welke maatregelen hebben zij al genomen en hoe is dat bevallen? Wat zijn de resultaten tot zover en wat zijn uitdagingen voor de toekomst? We vroegen het aan Hans van Kats, demonstratiebedrijf in Lopik, Utrecht. In dit bedrijfsportret lees je zijn verhaal.

Hans van Kats hoopt op borging van resultaten, ondanks schommelingen: “We werken met levende dieren”

Hans van Kats heeft een melkveebedrijf in Lopik (UT). Hij zit in de maatschap met zijn vrouw en zoon. In 2022 behaalde hij de doelstelling van 30% ammoniakreductie, onder andere door een hoeveelheid eiwit in het voer te vervangen door energie. Hij hoopt dat de resultaten geborgd kunnen worden, ondanks schommelingen op en tussen bedrijven.

Vernieuwing

“Ik streef altijd naar vernieuwing”, aldus Hans van Kats. “Ik doe het graag anders dan de gemiddelde boer.” Zijn vrouw en hij zagen Netwerk Praktijkbedrijven aangekondigd in de Nieuwe Oogst. “Door dieper in te gaan op de materie kan je als bedrijf inspelen op veranderingen. Dat leek ons wel wat.”

Hans houdt zijn land al jaren scherp in de gaten. “Ik heb er altijd veel tijd in gestoken om mijn grond te verbeteren. Neem bijvoorbeeld ondiep werken om het organische stofgehalte op peil te houden. Door dat soort ingrepen creëer je een mooie, stabiele productie.”

Met succes verlaagde Hans de ammoniakuitstoot op zijn bedrijf. In 2022 bereikte hij al de doelstelling van 30% reductie. “We hebben inderdaad goede sprongen gemaakt, dankzij de verlaging van ruw eiwit”, zegt hij daarover.

“Ik denk zelfs dat we nóg scherper zitten, dankzij het verse gras in ons rantsoen. De KringloopWijzer neemt de gehaltes van de kuil over om de ruw eiwitgehaltes van het verse gras te bepalen. Jammer, want wij bemesten na het maaien geen drijfmest. De koeien lopen dus amper in pittig gras.”

Voortgang en bedrijfskenmerken (2020)

Grondsoort: Klei

Totale oppervlakte: 45,04 ha

Aantal melkkoeien: 110

Intensiteit: 23.046 kg meetmelk / ha

Bedrijfsvoering: Gangbaar

Aantal dagen weidegang: 180 dagen per jaar

Aantal uren weidegang: 8 uren per dag

Graslandboer

Het aanpassen van het rantsoen is ook onderdeel van zijn strategie. “Door in de weideperiode een mengsel van geplette gerst en geplette tarwe te voeren vervingen we gemakkelijk een hoeveelheid eiwit door energie. We voerden al weinig eiwit, maar door het beter sturen met energie hebben we een betere benutting.”

Over de huidige melkproductie is hij tevreden. “Al ben ik ook echt een graslandboer en zit ik niet strak op de liters, van mij mogen de koeien 8.500 of 9.000 liter geven. Ik zal ook niet alles overhoop halen als een koe een liter minder geeft.”

Hans van Kats

'We vervingen een hoeveelheid eiwit door energie. En door beter te sturen met energie, hebben we een betere benutting'

Schommelingen

Wel benadrukt Hans dat hij ondanks de mooie resultaten op zijn bedrijf ook met schommelingen kampt. ”We innoveren, maar er is geen rechte lijn. Dat gaat ook niet lukken, omdat we met levende dieren werken.”

Zo had Hans bij aanvang van dit project een koppel van gemiddeld zo’n 6 jaar. “Afgelopen jaar moesten wij 25 oudere koeien inwisselen voor nieuwe vaarzen. De oudere kwamen niet meer goed bij de melkrobots. Zo’n verandering speelt sterk mee in de data die er op ons bedrijf uit komt rollen.”

“Ook hebben wij blauwtong en longworm op het bedrijf gehad. Een aantal koeien keldert ineens met vier liter melkproductie per dag achteruit. Dan zit er niets anders op dan weer extra voeren, om ze op kracht te krijgen. Ook weersomstandigheden zijn bepalend. Wij kunnen de mooiste ideeën van de wereld hebben, maar daar hebben we geen vat op.”

Hans denkt dat het voor de onderzoekers een ‘uitdaging’ zal worden om de resultaten te borgen. “Dit is geen kwestie van even iets aantonen en domweg overnemen op andere bedrijven. Het moet, ondanks de schommelingen op en tussen bedrijven, dusdanig hard gemaakt kunnen worden dat we ermee verder kunnen. Hopelijk gaat dat lukken.”

Hans van Kats

'Schommelingen zijn onvermijdelijk, want we werken met levende dieren'

Kennis

Zijn blik op de toekomst? “Vluchtige gassen móeten we gaan verminderen met 20%. Wie weet zeggen ze in Den Haag wel: dat betekent 20% van je veestapel inkrimpen.”

“Hoe het ook loopt: met niets doen, kom je ook niet vooruit. De ervaring en kennis die we nu samen opbouwen komt altijd van pas. In elke denkbare situatie hebben we handvaten nodig om met vluchtige gassen om te gaan.”

Zelf gaat hij nog aan de slag met een aantal stalmaatregelen. “In onze open serre-stal met groene vlag vloer zijn urine en mest op een zomerdag zo snel droog dat de mestrobot er niet mee overweg kan. Daar wil ik iets aan doen.”

Grotere zaken in de stal zoals een afzuigsysteem, hebben ook zijn interesse. “Maar voor dergelijke investeringen wil ik eerst meetresultaten zien.” Verder houdt hij samen met bedrijfsbegeleider Delian Kool het thema methaan in de gaten.

Onze laatste vraag aan Hans gaat over de bijeenkomsten die binnen Netwerk Praktijkbedrijven georganiseerd worden voor de onderzoeks- en demonstratiebedrijven. Zijn deze de moeite waard gebleken? Hans, die nooit eerder deelnam aan een dergelijke club, lacht: “Ja, dat bevalt zeker. Met name de fysieke bijeenkomsten, als de discussies goed op gang komen.”