Tijdens de vier demonstratiebijeenkomsten ‘Innovaties in graslandbemesting’ eerder dit voorjaar ging alle aandacht uit naar het reduceren van ammoniakemissie, optimale benutting van drijfmest en de ruwvoerkwaliteit. Op (onder andere) de bedrijven van Netwerk-deelnemers Leo Coppens en Sytze Zwaagstra, demonstreerden verschillende loon- en mechanisatiebedrijven hun laatste innovatieve bemestingstechnieken. Innovatieve manieren van mest uitrijden hebben direct effect op de ammoniakemissie tijdens mest uitrijden. Binnen de Netwerk-aanpak is zorgvuldige bemesting onderdeel van het toewerken naar een optimale kuil, met zowel minder ammoniak- als methaanemissies (Kuil van de Toekomst). De gehouden bijeenkomsten waren een samenwerking van Netwerk Praktijkbedrijven met Bemest op z’n Best, Koeien & Kansen en Vruchtbare Kringloop Oost.

De organisatie van de bijeenkomsten bij Leo Coppens en Sytze Zwaagstra waren in handen van Netwerk Praktijkbedrijven en Bemest op z’n Best. Het laatstgenoemde project heeft als doelstelling om een ammoniakemissiereductie van 50 procent tijdens het bemesten te behalen. Dit sluit goed aan bij de doelstellingen van Netwerk Praktijkbedrijven, geeft bedrijfsbegeleider Delian Kool (van het Netwerk) aan. “Zorgvuldige bemesting is immers een tool voor het verkrijgen van een optimaal samengesteld rantsoen. Want we bemesten om een goed gewas te kunnen telen en vervolgens een geschikte kuil te kunnen maken.”

Kuil van de Toekomst

Tijdens de introductie op de velddemo’s legde Delian uit wat het belang van netjes en optimaal bemesten is binnen de Netwerk-aanpak. “Netwerk Praktijkbedrijven heeft een routeplan ontwikkeld om stapsgewijs ammoniak- en methaanemissies te verlagen. Daarin zijn we nu bij de stappen drie en vier van het onderdeel rantsoen- en diermanagement aangekomen: het verlagen van emissiefactoren vanuit het voer, op zowel ammoniak als methaan. Om dit te realiseren hebben we het concept ‘Kuil van de Toekomst’ bedacht. Daarbij bedenk je als melkveehouder vooraf en planmatig welke kuilvoersamenstelling je wilt bereiken en hoe je daarvoor moet bemesten.”

Hiermee wil het Netwerk het denkpatroon van ‘eerst bemesten en later inkuilen’ doorbreken. Delian: “Van tevoren stel je vast hoeveel eiwit je wilt hebben en hoe structuurrijk het gras moet zijn dat je inkuilt, met het oog op de NDF. Hoe lager de OEB en NDF, hoe minder stikstofverliezen en methaanuitstoot.” Om naar de gewenste uitkomst toe te werken, is bemesting dus een belangrijke tool om mee te sturen. “Denk dus aan het moment en hoeveelheid van bemesting naast de zorgvuldigheid waarmee je bemest”, geeft Delian aan.

Mechanisatiebedrijf Slootsmid Mesttechniek toonde een systeem van bemesten waarbij de sleufjes afgedekt worden met een krijtsuspensie. Deze methode zit nog in de proeffase. Het idee is dat het krijt uithardt en de sleuf afdicht. Het is een vrij simpele techniek die ook nog wat kalk in het grasland toevoegt.

Een andere demonstratie, uitgevoerd door mechanisatiebedrijf Pelgreen, betreft het goed diep injecteren van de mest, op een diepte van 10-15 centimeter. Waarbij de sleufjes aan de bovenzijde worden dichtgedrukt met een wiel, wat moet zorgen voor minimale ammoniakemissie. Bij deze techniek is het ook een optie om een extra grote hoeveelheid (45 kuub per ha) in 1 keer te bemesten, waarbij vervolgens de mineralen langzaam afgegeven worden. Een bemesting die het hele seizoen uitwerkt dus.

Diverse demo’s draaiden om het toepassen van nieuwe technieken rondom een zoden-injecteur, waarbij veel aandacht uitgaat naar minimale beschadiging van de zode, voorkomen van openstaande sleufranden en optimale benutting van de meststoffen.

Een heel andere innovatieve aanpak is de methode van plasmabehandeling van N2 Applied en melkmachinefabrikant GEA. Hierbij wordt rundveemest verrijkt met stikstof via een plasmabehandeling. Tegelijk wordt de pH-waarde door toevoeging van nitraten verlaagd om de ammoniakvorming te beperken. Door de plasmabehandeling ontstaat een efficiënte meststof met direct voor de plant beschikbare stikstof, zodat er minder mest nodig is. Door de aanzurende werking wordt de ammoniakuitstoot sterk verminderd (met 95%) en ruikt de mest vrijwel niet meer.

Alle getoonde technieken zijn momenteel ook in onderzoek bij Nederlandse onderzoeksinstellingen, om verder getest en ontwikkeld te worden.

‘Bijdrage aan goede grasgroei’

Bedrijfsbegeleider Delian van het Netwerk constateert dat de getoonde innovaties in graslandbemesting op meerdere manieren bij kunnen dragen aan de reductiedoelstellingen van Netwerk Praktijkbedrijven.

“We zagen bij meerdere demonstraties hoe de mest zorgvuldig en diep in de bodem werd aangebracht en de zode vervolgens weer goed dicht werd achtergelaten. Dat zorgt ten eerste voor minder ammoniakemissie op het moment van bemesten zelf. De stikstofopname en benutting is daarbij optimaal dankzij het netjes in de zode wegwerken van de mest. Dit draagt ook bij aan goede grasgroei. Ten derde levert gras dat schoon groeit zonder vermenging van mest en grond na het maaien een schone en smakelijke ruwvoerkuil op. Driemaal winst.”