Aan het eind van de mestuitrij-periode heb je de mestopslag leeg. Althans … dat denk je! Er blijft altijd een rest mest in de mestopslag over. Maak daarom in de zomer je mestkelder schoon, dan heb je hier in het najaar profijt van. Houd hierbij wel rekening met de veiligheid.
Wat levert het schoonmaken van de mestopslag je op?
Het jaarlijks schoonmaken van je mestopslag levert netto meer mestopslag op. Er zijn geen harde gegevens over hoeveel mest er in de mestputten en -silo’s achter blijft, maar het is aannemelijk dat het gaat om 5 tot 15%. Hoe dikker de fractie is, hoe meer er achter blijft. Door mest met water te mengen en frequent te mixen kan het percentage verlaagd worden, maar er zal altijd mest in de hoeken vast komen te zitten. Bij zand in de boxen zal er door het zand nog meer naar de bodem zakken en zal er ook bij (frequent) mixen meer in de opslag achterblijven.
Wat kan je doen?
Mix je mest frequent (wekelijks), zodat er zo min mogelijk drijflaag en ophoping in de dode hoeken ontstaat. En voeg tijdens het leeghalen van de opslag extra water of dunne fractie toe, waardoor er tijdens het mixen een dunnere en egalere mest ontstaat die makkelijker uit de putten te zuigen is. En besteedt jaarlijks tijd aan de grote schoonmaakklus: het volledig schoonmaken van je mestopslag. Dan kan je je opslag nog beter benutten.
Levert deze klus ook een positief resultaat op voor het reduceren van mijn methaanuitstoot?
Wij hebben nog geen definitief antwoord op deze vraag. Wanneer mest uit de koe komt, wordt er al methaan geproduceerd door de bacteriën die in de darmen leven. In de kelder neemt die methaanproductie na verloop van tijd nog verder toe omdat bacteriën zich vermenigvuldigen en actiever worden. De verse mest uit de koe krijgt daarom een ‘kickstart’ als die in de laag mest terecht komt die in de kelder is achtergebleven. Wanneer de mestkelder schoon en helemaal leeg is, zal de methaanproductie daarom vermoedelijk trager op gang komen. De belangrijkste vraag is of deze vertraging van de emissies leidt tot een blijvend effect of niet. Het schoonmaken van je mestkelder zal in ieder geval geen negatief effect hebben op de ammoniak- of methaanuitstoot.
Gaat deze hypothese over methaanreductie op voor ieder type mestopslag?
Deze hypothese gaat met name op voor mestopslag in de stal. Bij mestopslag buiten de stal is het mogelijke effect van het schoonmaken van de mestkelder sowieso minder groot, omdat er bij een temperatuur van minder dan 10 graden überhaupt geen methaanproductie op gang komt. Een koude winter is in dat opzicht dus gunstig.
Waarom ontvangen de onderzoeksbedrijven de oproep om hun mestopslag dit jaar juist niet schoon te maken?
Dit eerste projectjaar van Netwerk Praktijkbedrijven staat in het teken van elkaar leren kennen en jezelf leren kennen. Dit jaar is bij de onderzoeksbedrijven meetapparatuur geïnstalleerd en de meetresultaten van dit jaar zullen de 0-meting vormen. Daarom willen we bij deze bedrijven dit jaar juist niet afwijken van hoe zij het vorige jaren aanpakten. Maakten zij vorig jaar hun mestopslag niet schoon? Dan doen ze dat dit jaar ook niet.
Mogelijk richten we volgend jaar een experiment in met de onderzoeksbedrijven voor het schoonmaken van mestkelders: een aantal bedrijven wordt dan gevraagd de mestopslag wél schoon te maken en een aantal bedrijven juist niet. Bij alle bedrijven worden dan mestmonsters afgenomen die de activiteit van methaanvormende bacteriën meten. Door beide meetresultaten met elkaar te vergelijken kunnen we onderzoeken of onze hypothese – dat het schoonmaken van je mestkelder een positief effect heeft op het reduceren van de methaanuitstoot – klopt.
Hoe maak ik mijn mestopslag schoon?
Let op de veiligheid bij het schoonmaken van de mestopslag. Bij het werken met drijfmest komen namelijk gevaarlijke mestgassen vrij. Door pieken in de concentratie van deze gassen kunnen dodelijke situaties voor mens en dier ontstaan. Methaan is bovendien brandgevaarlijk en kan een explosie veroorzaken. Niet alleen tijdens de werkzaamheden, maar ook door reddingspogingen vallen jaarlijks slachtoffers. Gezien de levensgevaarlijke situaties bij het betreden van de mesttank of -silo wordt nadrukkelijk aangeraden de werkzaamheden te laten uitvoeren door specialisten. Lees meer over veilige maatregelen op de website van Stigas.
Een alternatief voor deze manier van reinigen:
- Pomp de kelder zo ver mogelijk leeg.
- Vul de kelder zover met water totdat mixen weer mogelijk is.
- Mix de inhoud van de kelder.
- Leeg de kelder weer zover mogelijk. Neem daarbij de tijd zodat het mengsel de tijd krijgt om toe te stromen.
- Herhaal dit zo nodig nog een keer.
